«Πραγματικός δικαιούχος (beneficial owner)»

Οι παρούσες οδηγίες αφορούν στην  καταγραφή, συλλογή και αποθήκευση ηλεκτρονικών δεδομένων  για το κάθε φορέα που γίνεται αποδέκτης ενωσιακής χρηματοδότησης και χαρακτηρίζονται ώς «Πραγματικός δικαιούχος (beneficial owner)» . Τα δεδομένα αυτά δύνανται να αξιοποιούνται για την πρόληψη, τον εντοπισμό, τη διόρθωση και την αναφορά των παρατυπιών, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων απάτης για τη διασφάλιση της νομιμότητας και κανονικότητας των δαπανών που υποβάλλονται στην Ε. Επιτροπή.

Με βάση τις παρούσες οδηγίες, η συλλογή των στοιχείων και η καταχώρισή τους στο ΟΠΣ (συμπεριλαμβανομένων των Βεβαιώσεων Υποβολής Δήλωσης Πραγματικών Δικαιούχων που παράγονται από το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων) γίνεται με πρωτοβουλία των υπόχρεων φορέων.

Έννοια του πραγματικού δικαιούχου

Ως «πραγματικός δικαιούχος (beneficial owner)» θεωρείται το ή τα φυσικά πρόσωπα, στα οποία τελικά ανήκει ο πελάτης, νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, ή τα οποία ελέγχουν αυτόν, καθώς και το ή τα φυσικά πρόσωπα για λογαριασμό των οποίων διεξάγεται συναλλαγή ή δραστηριότητα (άρθρο 3 παρ.17, ν.4557/2018).

Η έννοια του πραγματικού δικαιούχου εισάγεται στην ελληνική νομοθεσία με τον ν.4557/2018 (ΦΕΚ Α' 139) «Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2015/849/EE) και άλλες διατάξεις», με τον οποίο ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο η Οδηγία (ΕΕ) 2015/849 σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

Υπόχρεοι καταχώρισης στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων

Οι εταιρικές και άλλες νομικές οντότητες που είτε έχουν μόνιμη εγκατάσταση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 6 του ν. 4172/2013 και είναι υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος είτε έχουν έδρα στην Ελλάδα, υποχρεούνται σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 20 του ν. 4557/2018 να καταχωρίζουν τις πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους τους στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ.).

Τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και οι νομικές οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ιδίως οι σύλλογοι, σωματεία, ιδρύματα, αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, τα πολιτικά κόμματα και οι 3 τοπικές ενώσεις των κομμάτων, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, είναι υπόχρεα καταχώρισης στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων, ως οντότητες που έχουν έδρα στην Ελλάδα.

Αναλυτικές διευκρινίσεις για τους υπόχρεους καταχώρισης στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων του άρθρου 20 του ν. 4557/2018 (Α’ 139), όπως τροποποιήθηκε με τον ν.4734/2020 (Α’ 196), παρέχονται στο σύνδεσμο:

https://www.gsis.gr/sites/default/files/2020-12/22-12-2020%20%20%20%CE%9...

Σημειώνεται ότι δεν είναι υπόχρεοι καταχώρισης στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων οι Φορείς Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και τα νομικά πρόσωπα που ανήκουν εξολοκλήρου στο Ελληνικό Δημόσιο ή ελέγχονται από αυτό -ακόμη κι αν δεν ανήκουν στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης (ΥΑ με αριθμ.146847 ΕΞ 2020 σχετικά με την τήρηση και τη διαδικασία καταχώρισης στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων).

Εγγραφή στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων

Η διάθεση των διαδικτυακών υπηρεσιών πρόσβασης στο Μητρώο διενεργείται μέσω της διαδικτυακής εφαρμογής με την περιγραφή «Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων» που είναι αναρτημένη στην  αρχική ιστοσελίδα της ΓΓΠΣΔΔ (https://www.gsis.gr), στη διαδρομή Αρχική > Πολίτες και Επιχειρήσεις > Επιχειρήσεις > Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων.

Το ΚΜΠΔ συνδέεται ηλεκτρονικά με τον ΑΦΜ κάθε νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας για το οποίο η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων διαθέτει τα απαραίτητα στοιχεία από το φορολογικό μητρώο.

Σύμφωνα με το άρθρο 20 του ν.4557/2018, τα στοιχεία της εγγραφής στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων, περιλαμβάνουν τουλάχιστον το ονοματεπώνυμο, την ημερομηνία γέννησης, την υπηκοότητα και τη χώρα διαμονής των πραγματικών δικαιούχων, αριθμός μητρώου ΦΠΑ ή ΑΦΜ καθώς επίσης και το είδος και την έκταση των δικαιωμάτων που κατέχουν. Συμπληρώνονται δε με κάθε αναγκαίο στοιχείο για την ταυτοποίηση του πραγματικού δικαιούχου.

Το ειδικό αυτό μητρώο τηρείται επαρκώς τεκμηριωμένο και επικαιροποιημένο με ευθύνη του νομίμου εκπροσώπου ή ειδικώς εξουσιοδοτημένου προσώπου με απόφαση του αρμόδιου εταιρικού καταστατικού οργάνου.

Καταχώρηση στοιχείων στο ΟΠΣ

Τα στοιχεία πραγματικών δικαιούχων για τα υπόχρεα νομικά πρόσωπα/οντότητες καταγράφονται στις Βοηθητικές Εργασίες > Καρτέλα Φορέα στο ΟΠΣ.

Στην καρτέλα έχουν πρόσβαση οι δικαιούχοι (κάθε φορέας έχει πρόσβαση μόνο στη δική του καρτέλα).

Το ΟΠΣ έχει διασύνδεση με το TAXIS ούτως ώστε με συμπλήρωση του ΑΦΜ πραγματικού δικαιούχου (φυσικού προσώπου) να συμπληρώνονται το επίθετο, το όνομα και η ημερομηνία γέννησης.

Επίσης στο ΟΠΣ τηρούνται στοιχεία για το ποσοστό, είδος δικαιώματος, είδος ελέγχου (άμεσος/έμμεσος) και ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης [“Ανεβαίνει” στο ΟΠΣ η Βεβαίωση Υποβολής Δήλωσης Πραγματικών Δικαιούχων].